امروزه پرورش قارچ به‌عنوان یکی از کسب‌وكارهاي پردرآمد شناخته می‌شود و به خاطر بازده بالا، نیاز به هزینه کم به محبوبیت آن اضافه شده است. سال‌ها است که پرورش قارچ در بستر کمپوست انجام می‌شود. در کنار تمام مزایایی که این روش دارد، پرورش قارچ در بسترهای کشت کمپوستی علاوه بر جنبه‌های اقتصادی و هزینه‌های اولیه، با مشکلات دیگری از جمله تولید بوی نامطبوع به علت استفاده از بستر کشت کمپوستی، زمان طولانی برداشت محصول و امکان رشد آفات هم همراه است. یکی از راهکارهای حل این مشکل استفاده سیستم‌های کشت هیدروپونیک است که امروزه برای تولید و پرورش طیف وسیعی از محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در ارتباط با برخی از آن‌ها نیز کارایی بسیار بالایی را از خود نشان داده‌اند. در این مقاله با پرورش قارچ هیدروپونیک آشنا می‌شویم.
منظور از کشت به روش هیدروپونیک چیست؟
علم پرورش گیاهان در محیط بدون خاک اما در بستر کشت خنثی مانند شن، گراویه، پیت، ورمی-کولیت و خاک اره که در آن‌ها محلول‌های غذایی حاوی عناصر ضروری مورد نیاز گیاه جهت رشد و نمو طبیعی آن اضافه شده است،علم هدیروپونیک نام دارد. در واقع کشت به روش هیدروپونیک روشی است که در آنجا بستر کشتی وجود ندارد. از مزایای کشت هیدروپونیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- امکان پرورش گیاهان به روش هیدروپونیک در تمام نقاط؛
- بالا بودن تراکم در واحد سطح؛
- کاهش میزان فعالیت‌های سنگین؛
- حفظ و صرفه‌جویی در مصرف آب؛
- کنترل شرایط محیطی؛
- افزایش میزان تولید؛
- کاهش مشکلات ناشی از آفات و بیماری‌ها.
انواع روش‌های پرورش قارچ به روش هیدروپونیک
برای پرورش قارچ به روش هیدروپونیک، انتخاب نوع قارچ مناسب بسیار مهم است. قارچ‌هایی همچون قارچ دکمه‌ای و قارچ صدفی خوراکی به‌عنوان گزینه‌های مناسب برای این روش مطرح هستند. دو روش برای پرورش قارچ به روش هیدروپونیک وجود دارد.
- پرکردن یک محیط رشد با هاگ؛
- استفاده از کیت پرورش قارچ.
در روش استفاده از هاگ، اول از همه میسلیوم باید با دقت رشد کند. میسلیوم به رشته‌هایی نخ مانند گفته می‌شود که قارچ از آن‌ها شروع به رشد می‌کند. از آنجایی که میسلیوم در مراحل اولیه نسبت به باکتری حساس است، بنابراین محیط باید به‌درستی استریل شود. برای رشد میسلیوم باید هاگ قارچ در یک ظرف استریل و تمیز مثل پتری دیش و در مکانی تاریک قرار گیرد. پس از گذشت چند چهار یا پنج هفته، میسلیوم شبیه به یک نخ از این قسمت رشد خواهد کرد. در این مرحله باید میسلیوم به محیط رشد منتقل شود. محیط مغذی می‌تواند ظرفی حاوی گندم و یا چاودار خیس باشد. پس از چند هفته قارچ شروع به رشد می‌کند و قارچ شما آماده برداشت است.
معرفی کشاورزی هیدروپونیک هیدروپونیک یک روش جدید برای کشت انواع محصولات کشاورزی است. در کشت خارج از خاك یا همان روش هیدروپونیک، از یک ماده به نام بستر رشد استفاده می‌شود و ماده به کار رفته به‌عنوان بستر رشد ممکن است یک ماده آلی (پیت موس، پوست درخت و یا مواد آلی دیگر) یا یک ماده غیر آلی نظیر پرلایت، ورمیکولایت و پشم سنگ باشد. ریشه گیاه به وسیله یک محیط مایع معدنی به نام محلول غذایی تغذیه می‌شود. این محلول غذایی آب، اکسیژن محلول و عناصر معدنی ضروري را عموماً به‌صورت یون‌هاي حاصل از نمک‌هاي محلول و ...
برای کشت قارچ با استفاده از کیت قارچ هیدروپونیک نیز باید ابتدا کیت را تهیه کنید. این کیت‌ها در فروشگاه‌های لوازم باغبانی موجود هستند و به‌راحتی می‌توانید انواع مختلف آن‌ها را تهیه کنید. در این روش بلوک‌های قارچ باید در ظرف حاوی آب سرد کاملاً غوطه‌ور شده و به مدت چند ساعت در این آب نگهداری می‌شوند. سپس ظرف به‌جای خنک و تاریک نگهداری منتقل‌شده و قارچ‌ها در عرض 3-5 روز آماده برداشت هستند.
استفاده از کیت رشد قارچ در پرورش هیدروپونیک
کیت پرورش قارچ در واقع یک بستر مناسب و طبیعی است که فضای لازم برای رشد قارچ را فراهم می‌کند. در ساخت کیت از موادی مثل ضایعات کشاورزی یا خاک اره استفاده می‌شود و سپس از یک بستر حاوی مواد مغذی مثل ورمولیت و پرلیت در آن تعبیه می‌شود. مزیت کیت این است که در آن از هیچ‌گونه سموم شیمیایی به‌کار نمی‌رود.
پرورش قارچ بدون کیت در روش هیدروپونیک
برای اینکه بخواهید از سیستم هیدروپونیک برای پرورش قارچ استفاده کنید، باید شرایط بهینه رشد در طبیعت را برای رشد قارچ فراهم کنید. استفاده از کیت از جهاتی کار را برای شما آسان‌تر می‌کند ولی این روش هم نیاز به شرایط دمایی و رطوبتی خاصی است. به‌عنوان مثال در هنگام رشد دانه‌های اولیه دما بین 75 درجه فارنهایت تا 80 درجه فارنهایت و در هنگام رشد قارچ‌ها دما باید تا 85 درجه فارنهایت باشد. از آنجایی که در پرورش قارچ رطوبت باید بین 70 تا 90 درصد باشد، باید روی کیت‌ها از پلاستیک استفاده شود تا رطوبت تا حد امکان ثابت بماند. اگر بخواهید در مقیاس بالاتر از کیت استفاده کنید، کار کمی سخت‌تر خواهد بود. برای پرورش قارچ به روش هیدروپونیک می‌توانید خودتان کیت بسازید. برای ساخت به تجهیزات زیر نیاز دارید:
- ظرف شیشه‌ای؛
- مخزن آب؛
- خاک رس منبسط شده سبک؛
- آبگرمکن؛
- رطوبت‌سنج؛
- پمپ هوا؛
- سنگ هوا.
برای این کار باید در پایین محل مخزن، سنگ هوا و آبگرمکن را قرار دهید. آب را با یک لایه خاک رس منبسط شده بپوشانید. پمپ هوا، هوا را به زیر لایه می‌رساند و کمک می‌کند تا خاک رس آماده‌شده روی آب شناور بماند. حال می‌توان میسلیوم رشد کرده را به این کیت انتقال داد. البته یادتان باشد برای اینکه در پرورش قارچ به بهترین شیوه عمل کنید، باید حتما آموزش ببینید. دوره‌ی آموزشی پرورش قارچ راشا افق کامل‌ترین اطلاعات و نکات را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهد که نیاز به آموزش‌های مکمل و مجدد نداشته باشید.
دلایل استفاده از روش هیدروپونیک در پرورش قارچ
استفاده از روش هیدروپونیک همانند محصولات دیگر در پرورش قارچ هم بسیار خوب عمل می‌کند و مزیت‌های بسیاری را برای پرورش‌دهندگان فراهم می‌کند. در ادامه به تعدادی از این مزایا اشاره می‌کنیم:
- چون در این روش از شرایط بسیار خوب مانند آب تمیز، مواد مغذی موردنیاز برای رشد قارچ و محیط سالم استفاده می‌شود، قارچ تولید شده به روش هیدروپونیک از کیفیت بالایی برخوردار است و طعم و مزه بهتری دارد.
- در این روش مراحلی مثل آماده‌سازی کمپوست حذف شده و سرعت عمل بیشتر می‌شود.
- در یک فضای محدود قابل استفاده است و بر خلاف روش سنتی حتی در محیط بالکن و آشپزخانه هم می‌توان از این روش استفاده کرد. چون بازده بالایی دارد، می‌تواند سود خوبی همراه داشته باشد.
- به دلیل ایجاد محیطی بهینه برای رشد گیاه می‌توان در یک منطقه کوچک عملکرد بسیار بالایی تولید کرد .
- در این روش نیازی به آفت‌کش وجود ندارد و به همین دلیل محصولی بسیار با کیفیت تولید می‌شود.
- روش هیدروپونیک در پرورش قارچ نسبت به روش معمولی مصرف آب را کاهش می‌دهد و تا حدود ۹۰ درصد آب در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند.
لازم به ذکر است که روش‌های سنتی و معمول پرورش قارچ هم مزایا مربوط به خودشان را دارند و حتی می‌تواند به دلیل امکان استفاده از ضایعات کشاورزی به عنوان بستر، به صرفه‌تر هم باشند.
دیدگاهتان را بنویسید