آموزش پرورش کبک

آموزش جامع و تخصصی پرورش کبک مولد یا تخمگذار 

شروع کار شما باید با پرورش کبک مولد یا تخمگذار باشد. این پرنده ها با تخمگذاری سبب افزایش جمعیت گله شده سپس شما وارد مرحله تولید جوجه یک روزه میشوید .

راشا افق ارائه دهنده بهترین دوره های آموزش پرورش کبک، آموزش پرورش مرغ تخمگذار، آموزش پرورش شترمرغ، آموزش پرورش اردک، آموزش پرورش میگو و … می باشد. 

بهترین روش پرورش جوجه کبک یک روزه 

پرورش جوجه کبک : عده ای از پرورش دهندگان بنای کار خود را از مرحله میگذارند و با استفاده از دستگاه جوجه کشی، تولید جوجه یک روزه را شروع کرده و به پرورش دهندگان دیگر میفروشند .

تولید نیمچه گوشتی چه مزیت هایی دارد؟

سود پرورش بوقلمون و سود پرورش کبک در ایران علت محبوبیت این کسب و کار است. اگر به دنبال استفاده از گوشت حیوان هستید میتوانید به تولید نیمچه گوشتی بپردازید. از تخم نطفه دار جوجه گوشتی،  نیمچه به دنیا می آید و بزرگ میشود .

در دستگاه جوجه کشی پس از حدود ۲۴ روز جوجه های تازه متولد شده بعنوان جوجه یک روزه به پرورش دهندگان کبک گوشتی فروخته می شوند. پرورش دهندگانی که تولید نیمچه گوشتی را هدف خود قرار میدهند، تنها کافیست تا جوجه های یک روزه را به بلوغ فیزیکی برسانند (۱۲ تا ۱۴ هفتگی) تا بتوانند کبک های پروار خود را راهی کشتارگاه کنند .

ویژگی های منحصر به فرد کبک

در لهجه های مختلف فارسی به آن خاسه کو، زرج، ژرژ، کو، کوک می گویند. این پرنده در شرایط پرورشی عموما ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم وزن دارد. در شرایط طبیعی وزن کبک نر بالغ (سویه ایرانی) از ۵۱۰ تا ۸۰۰ گرم و وزن ماده بالغ از ۴۵۰ تا ۶۸۰ گرم متغیر است. اندازه این پرنده ۳۱ تا ۳۵ سانتیمتر می باشد که اندازه پرنده نر بزرگ تر است.

ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است. رنگ این پرنده قهوه ای مایل به خاکستری در بالای بدن و زرد کمرنگ در قسمت شکم است .

یک خط سیاه از قسمت جلوی سر آغاز شده و پس از انشعاب و عبور از چشم ها و گردن، در قسمت بالای سینه تمام شده و سر و سینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می کند.

پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانده شده است و پرهای انتهایی بال رنگ شاه بلوطی هستند.

منقار، لبه پلک ها، ساق و پاهای کبک بومی ایران به رنگ صورتی تا قرمز سیر هستند. وجود یک سیخک کوچک در قوزک پا معمولا از مشخصات جنس نر این پرنده است .

بهترین روش نگهداری از کبک 

سنتی: امروزه با شیوع دستگاه جوجه کشی فول دیجیتال و رونق کسب و کار در بین اقشار مختلف جامعه از پرورش و نگهداری به مانند دیگر پرندگان استفاده می کنند و از ابتدا تا انتها پرورش را مدیریت می کنند.

به این معنا که تخم نطفه دار مطمئن را در دستگاه جوجه کشی طی پروسه زمانی ۲۴ تا ۲۷ روزه قرار می دهند و جوجه را به سالن پرورش کبک منتقل می کنند و در مرحله تا زمان بلوغ رسیدگی می کنند و بعد به بازار مصرف روانه می کنند .

پرنده ها در سالن های استاندارد بصورت صنعتی پرورش داده می شوند و طی مدت ۹۰ روز با مدیریت پرورش به سن بلوغ می رسند ( معمولا سالن های نگهداری کبک صنعتی مکانیزه می باشد) پرورش کبک هم در بستر و هم در قفس انجام می شود و در قفس های استاندارد با ابعاد ۸۵*۲۰۰*۱۰۰ تعداد ۱۰۰ قطعه کبک مولد نگهداری می شود.

این نوع قفس ها بصورت استاندارد می باشد و دارای آبخوری نی پل دانخوری تراف و تخلیه کود دستی و اتوماتیک ( نوار نقاله بستگی به تیراژ ) استفاده می شود، جنس قفس نگهداری کبک از مفتول گالوانیزه گرم می باشد و بدون زنگ و خش و خمش می باشد و محلی با زاویه استاندارد برای خروج تخم کبک تعبیه شده است .

منظور از جایگاه پرورش کبک چیست؟

جایگاه به محلی گفته گفته میشود که کبک ها در آن پرورش می یابند. جایگاه پرورش کبک گوشتی با مولد یا تخم گذار تفاوت محسوسی دارد که باید رعایت شود. کبک ها پرندگانی هستند که راحت خود را با شرایط وفق میدهند ولی توجه کنید که شما باید حداقل امکانات را برایشان فراهم کنید .

قبل از اینکه زمینی مناسب برای ایجاد مزرعه پرورش کبک تهیه کنید میبایست پروانه تاسیس بگیرید، بدین معنی که ابتدا به سازمان جهاد کشاورزی استان واحد صدور پروانه امور دام مراجعه کرده یا میتوانید با کارشناسان آن مرکز مذاکره و محل دقیق و موقهیت زمین مورد نظرتان رابه اطلاعشان برسانید تا اقدامات لازم را در این راستا انجام دهند.

هنگامی که موافقت اصولی را دریافت کردید سپس اداره های محیط زیست استان، دامپزشکی، امور اراضی و .. در مورد بلامانع بودن تاسیس واحد پرورش کبک اعلام نظر میکنند .

در محل نگهداری و زیستگاه کبک چه اصولی باید رعایت شود؟

زیستگاه کبک در مناطق کوهستانی با دره ها و درختان پراکنده و مناطق سخت و ناهموار است. کبک ها در فصل پاییز در دسته های ۵۰ تایی و در فصول دیگر ۴ یا ۵ پرنده کنار هم دیده میشوند. غذای این پرنده را در شرایط طبیعی شامل علف ها و دانه های آن ها، برگ گیاهان و حشرات تشکیل می دهند.

هم زمان با تغذیه، مقدار زیادی سنگ ریزه نیز می بلعد. فصل آشیانه سازی برحسب ارتفاع منطقه جغرافیایی متغیر است ولی معمولا بین اردیبهشت و تیرماه بوده و گاهی تا اواسط تابستان طول می کشد .

آشیانه خیلی ساده و روی زمین زیر یک صخره یا درختچه در پناه توده ای از گیاهان بنا می گردد. کبک ها در هنگام صبح و بعد از ظهر در روی زمین به چرا مشغولند، آنها مهاجرت نمی کنند و جابه جایی های فصلی آنها فقط در ارتفاع است.

پرواز کبک در هنگام احساس خطر انجام می شود و به مسافت های کوتاه و در سراشیبی محدود است. کبک ها در هنگام شب زیر بوته ها و داخل صخره ها به سر می برند و نرها به طور فعال از قلمرو خود دفاع می کنند .

نکات طلایی در پرورش و نگهداری کبک 

زمین محل احداث جایگاه پرورش کبک در ایران می بایستی حداقل ۱۰۰۰ متر با مزارع پرورش ماکیان در اطراف، فاصله داشته و از مناطق مسکونی دور بوده و جاده های ارتباطی کوتاه و مناسبی داشته باشد .
بهتر است زمین مزبور در جهت دریافت باد از سمت مزارع دیگر پرورش طیور و کارخانه های آلاینده نباشد .
بهتر است زمین محل احداث جایگاه در مناطق پست و در معرض سیل و طوفان و بادهای تند نباشد .

آب مورد استفاده می بایستی از نقطه نظر شوری و املاح مورد توجه قرار گرفته و هم چنین موانع غیر بهداشتی نیز نداشته باشد .
کف سالن های محل پرورش می بایستی حداقل ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر بلندتر از سطح زمین اطراف بوده و شیب مناسب(حداقل ۳ درصد) داشته باشد تا در صورت شستشو، آب های آلوده امکان خروج از سالن را داشته باشند .

دیوارها و کف سالن بصورت اصولی عایق کاری شوند تا امکان تبادلات گرما و سرمای ناخواسته در فصول مختلف سال از بین برود .
سالن ها شرقی غربی ساخته شوند بدین معنی که یک طول سالن بسمت جنوب و طول دیگر ب سمت شمال باشد تا امکان دریافت نور خورشید با هدف از بین بردن میکروب های احتمالی را داشته باشد .

 آموزش پرورش کبک با استانداردترین روش ها

یک روش قدیمی، نگهداری این پرنده در سالن هایی است که متصل به اتاق پرواز با کف توری(سیمی) هستند. در این روش، کبک ها به بیماریهای سر سیاه، کوکسیدیوز، کرم های چینه دان و روده آلوده نمی شوند. اتاق های پرواز می تواند از بعد از جوجه کشی مورد استفاده قرار گیرند .

در واقع جوجه ها از دو هفتگی در اتاق های پرواز قرارمی گیرند. اندازه اتاق های پرواز را می توان تغییر داد اما باید به اندازه کافی بزرگ باشد و امکان پرواز در آن وجود داشته باشد. اندازه اتاق پرواز می تواند بعرض حدود ۵/۳ و طول ۲۸ متر باشد .

چشمه های توری کف معمولاً حدود ۵/۲ سانتیمتر است. هر کبک ۵۰ سانتی متر مربع فضا در اتاق پرواز نیاز دارد. پرورش کبک در قفس های ثابت نیز محقق می شود. بدین منظور قفس هایی با اندازه هر قفس ۵/۱ در ۷/۰ متر و با ارتفاع حدود ۴/۰ متر پیشنهاد شده است. تقریباً ۲۵ پرنده در هر واحد تا سن ۱۴ هفتگی نگهداری می شوند. شیب کف هر واحد ۱۰ درصد در نظر گرفته می شود .

برای پرورش کبک به چه تاسیساتی نیاز داریم؟ 

با توجه به نوع و سیستم پرورش، یک مزرعه پرورش کبک در ایران می بایستی دارای قسمت های زیر باشد(بند ۴ ویژه واحدهایی است که کبک مولد به منظور تولید جوجه یک روزه پرورش می دهند) .

سالن های پرورش
انباردان
انبار تجهیزات
ساختمان جوجه کشی
اتاق کار
ساختمان سرایدار یا اتاق کارگران

عادت غذایی کبک در پرورش به چه شکل است؟

عادت غذایی کبک در طبیعت عمدتاً دانه ها، برگها، میوه ها و گاها حشرات و ملخ می باشد اما در سیستم صنعتی از خوراک های کنسانتره ای فرموله شده شامل ذرت، کنجاله سویا و… استفاده می شود که بایستی بر حسب نوع گوشتی یا مولد این پرنده، احتیاجات غذایی آنها تامین شود .

کبک حیوانی است که نسبت به سایر طیور در مقابله با انواع بیماری های میکروبی و ویروسی بسیار مقاوم می باشد .

و علی رغم پرورش سایر طیور که لازم است از داروهای متعددی استفاده شود، پرورش کبک به نسبت، بسیار ارگانیک تر صورت می گیرد. میزان مصرف خوراک یک کبک مولد در حین تولید حدود ۳۰ گرم در روز است و به ازای هر ۷ کیلوگرم خوراکی که مصرف می کند، ۱ کیلوگرم گوشت تولید می کند .

نسبت جفت گیری کبک چگونه است؟ 

این پرنده ها در طبیعت تک همسر هستند یعنی بطور معمول هر کبک نر با یک ماده جفت گیری میکند اما در سیستم صنعتی، هر کبک نر می تواند با ۳ تا ۴ ماده آمیزش کند که میزان تخمگذاری و درصد جوجه آوری و سایر خصوصیات در حد مطلوبی است .

در تخمگذاری کبک چه فاکتورهایی تاثیر گذار است؟ 

در شروع تخمگذاری فاکتورهای بسیاری تاثیرگذارند که از جمله مهمترین آنها می توان به سن و وزن اشاره کرد چرا که اگر این دو، در آغاز دوره تخمگذاری کمتر از حد مطلوب باشند بدون شک میزان تخمگذاری، درصد باروری تخم ها و بسیاری از خصوصیات دیگر تخم را به طور منفی تحت تاثیر قرار می دهد که سن معمول شروع تولید را ۷ ماهگی به بعد بیان می کنند .

در شرایط طبیعی هر کبک بین ۲۰ـ۷ تخم در سال میگذارد، اما در سیستم صنعتی ۲ بار در سال تخمگذاری می کند که هر دوره تخمگذاری حدود ۴ ماه طول می کشد و پس از آن ۲ ماه دوره تاریکی (استراحت) را می گذرانند و سپس دوره تخمگذاری بعدی را شروع می کنند .

هر کبک در اولین دوره تخم گذاری حدود ۳۰ تخم می گذارد. اما نکته حائز اهمیت این است که میزان تخمگذاری این پرنده ها در دومین و سومین سال تولید، به ترتیب بیشتر از سال های اول و دوم است اما از سال چهارم به بعد، میزان تخم گذاری، رفته رفته افت می کند .

منظور از طرح پرورش کبک مادر و گوشتی چیست؟

این طرح دارای فارم مادر ، گوشتی ، کشتارگاه و بسته بندی و سردخانه بوده و سیکل آن بصورت بسته از تولید تا عرضه را در پی خواهد داشت لذا سیستم مدیریتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. که هم به صورت صنعتی میتوان انجام داد و هم بصورت سنتی که طرح سنتی را با سرمایه خیلی کم میتوان انجام داد .

کبک در شرایط طبیعی از اواسط اردیبهشت تا اواخر تیر تخم گذاری میکند نظر به این که پرورش کبک بصورت صنعتی مد نظر است تا توجیه اقتصادی داشته باشد لذا بایستی سیستم نور مصنوعی ، خوراک فرمول شده و جایگاه مخصوص با مدیریت قبل و بعد از شروع تخم گذاری تداوم تولید تخم در گله داشته باشیم . بنابراین داشتن ۱۵-۱۰ لوکس نور در طول دوره تخم گذاری از ملزومات شرایط نوری محسوب میشود .

پرورش کبک با خرید حداقل ۳۰۰۰ عدد تخم نطفه دار شروع میشود که جوجه های حاصل بعد از شش ماه پرورش به عنوان گله مادر در سالن مربوط به گله مولد نگهداری شده و تخم های استحصالی جوجه های گوشتی و همچنین گله جایگزین برای مولدین را نیز شامل میشود .

تخم پرنده کبک 

از ۳۰۰۰ تخم خریداری شده پس از ست کردن در داخل دستگاه جوجه کشی و پس از ۲۵-۲۶ روز ( ۲۴ روز داخل ستری و ۲ روز داخل هچر ) حداقل ۲۳۰۰ قطعه جوجه یک روزه پیش بینی می شود که پس از طی دوره پرورش و کار جداسازی نر ها و ماده شروع میشود.

با احتساب تلفات در طول یک دوره پرورش بطور متوسط ۲۰۰۰ قطعه کبک نر و ماده در شروع تولید خواهیم داشت . با عنایت به نسبت ۳ به ۱ ماده به نر ۷۰۰ قطعه کبک نر انتخاب و نگهداری شده . حدود ۱۳۰۰ قطعه ماده خواهیم داشت . بدین ترتیب گله مادر پایه تشکیل میشود .

معرفی بهترین روش های پرورش کبک 

یکی از مهم ترین نکاتی که لازم است قبل از پرورش پرندگان بدانید هزینه پرورش آن‌ها است؛ برای مثال هزینه روزانه پرورش مرغ تخمگذار با هزینه پرورش کبک متفاوت است. پرورش به ۲ صورت بر روی بستر و قفس امکان پذیر است. پرورش روی بستر از هزینه اولیه کمی برخوردار بوده ولی بازده اقتصادی کمتری خواهد داشت در این روش سعی میشود که از پن بندی سالن جهت نگهداری جمعیت های ۲۰ قطعه ای استفاده شود تا نزاع و جنگ میان گله کمتر باشد.

و به همان نسبت میزان نطفه داری تخم های تولیدی نیز افزایش پایان توجه است که دراین سیستم مقدار تخم های تولیدی غیر قابل جوجه کشی افزایش یافته و میزان جوجه کشی نیز از حد پایین تری برخوردار است .

در روش به شیوه قفس ضمن افزایش سرمایه ثابت از هر حیث بر سیستم اولی ترجیح داده میشود بدین صورت نسبت نرها و ماده ، تولید تخم نطفه دار ، میزان خوراک مصرفی و کنترل بیماری و … راحت تر و بهتر صورت می پذیرد مضافاً بر اینکه تراکم در واحد سطح نیز افزایش یافته و تعداد بیشتری را میتوان پرورش و تولید نمود .

نحوه پرورش کبک های گوشتی چگونه است؟

به منظور پرورش کبک های گوشتی لازم است که از سالن و مادر مصنوعی استفاده شود . بدین منظور جوجه های یک روزه پس از انتقال از هچری به سالن پرورش منتقل و در زیر مادر مصنوعی قرار داده میشوند .

درجه حرارت سالن ۲۸ درجه و درجه حرارت زیر مادر مصنوعی ۳۸ درجه سانتی گراد تنظیم میگردد .به ازاء هر هفته ۸/۲ درجه سانتی گراد از حرارت مادر مصنوعی کسر و نهایتا به ۲۸ درجه سانتی گراد تقلیل می یابد .

دانخوری و آبخوری در داخل گارد قرار داده میشود . رطوبت داخل سالن باید ۶۵ درصد تنظیم گردد تا از بروز مسائل و مشکلات پرورشی جلوگیری شود . جوجه های پرورشی پس از یک ماه به داخل قفس های پرورشی منتقل شده به مدت ۱۲ هفته در این سیستم پرورش داده شده و پس از زمان مقرر به کشتارگاه فرستاده میشوند .