علت اهمیت جیره نویسی دام سبک در دامپروری چیست؟
جیره نویسی دام و اصول آن، یکی از نکات اساسی و مهم برای دامداران محسوب می‌شود. آموزش جیره نویسی دام توسط یک متخصص باتجربه برای دامپروران انجام می‌شود. در پرورش گوسفند جیره نویسی، آماده‌سازی یک فرمول برای خوراک آنها است و به معنای اندازه‌گیری مواد مغذی ضروری به‌اندازه هر دام با درنظرگرفتن شرایط محیطی، نژادی و باهدف آماده یک مخطوط یکنواخت برای ایجاد نیازهای غذایی است. جیره مقدار خوراکی است که در یک دوره ۲۴ ساعته به دام داده می‌شود. گوسفندان باید از جیره‌هایی تغذیه شوند که از لحاظ انرژی، پروتئین، مواد معدنی (کلسیم و فسفر) و ویتامین‌ها تعادل مناسبی داشته باشند.
درصورتی‌که دام‌ها از جیره‌‌های متعادل تغذیه نشوند، ممکن است نیاز غذایی گوسفند با بره‌ها برآورده نشود یا این امکان وجود دارد که احتیاجات آنها بیشتر شده باشد. دامداران برای به‌دست‌آوردن عملکرد مناسب دام باید براساس شرایط و موقعیت ممکن، بهترین مدیریت تغذیه‌ای را برای گوسفندان فراهم کنند. با توجه به افزایش قیمت تغذیه برای پرورش دام، به طور معمول خوراک بیش از ۶۰ درصد از تمام هزینه‌های پرواربندی را شامل می‌شود. در نتیجه پرورش موفقیت‌آمیز دام در گرو تهیه جیره‌ای متعادل و مطلوب براساس نیاز گوسفند استپ
منظور از جیره نویسی دام چیست؟
به تهیه یک فرمول برای خوراک دام، جیره نویسی گوسفند گفته می‌شود. جیره نویسی به معنی اندازه‌گیری مواد مغذی ضروری به‌ازای هر دام با درنظرگرفتن شرایط محیطی و نژاد، باهدف تهیه یک مخطوط یکنواخت برای مهیاکردن نیازهای غذایی است. برای به‌دست‌آوردن فرمول مناسب جیرهبندی برای گله دام، پیشنهاد می‌شود با افراد متخصص و باتجربه مشورت کنید. به طور معمول نوع مواد مغذی به‌کارگرفته‌شده در جیره نویسی، فرمول و ترکیب این مواد با یکدیگر برای دام با هر نژادی می‌تواند متفاوت باشد. همچنین در صورت کم‌توجهی به این مسئله و استفاده از یک جیره برای چندین گله غیر همسان ممکن است عوارض و خسارات بیشتری نسبت به هزینه خرید آن به‌دنبال داشته باشد.
منظور از جیره نویسی دام چیست؟
به تهیه یک فرمول برای خوراک دام، جیره نویسی گوسفند گفته می‌شود. جیره نویسی به معنی اندازه‌گیری مواد مغذی ضروری به‌ازای هر دام با درنظرگرفتن شرایط محیطی و نژاد، باهدف تهیه یک مخطوط یکنواخت برای مهیاکردن نیازهای غذایی است. برای به‌دست‌آوردن فرمول مناسب جیرهبندی برای گله دام، پیشنهاد می‌شود با افراد متخصص و باتجربه مشورت کنید. به طور معمول نوع مواد مغذی به‌کارگرفته‌شده در جیره نویسی، فرمول و ترکیب این مواد با یکدیگر برای دام با هر نژادی می‌تواند متفاوت باشد. همچنین در صورت کم‌توجهی به این مسئله و استفاده از یک جیره برای چندین گله غیر همسان ممکن است عوارض و خسارات بیشتری نسبت به هزینه خرید آن به‌دنبال داشته باشد.
چرا تغذیه گوسفندان باید کاملا به موقع انجام شود؟
شاید یکی از مشکلاتی که دامداران به آن روی می آورند این است که با مواد غذایی چون کاه و جو به فکر پرورش گوسفند زنده هستند در صورتی که باید تمامی مواد علوفه و ماده خشکبی به یک اندازه کاملا مشخص به دام ها داده شود تا باعث کمبود یک سری از مواد معدنی و ویتامین چون کلسیم، گوگرد نشود چون امکان ابتلا گوسفند به بیماری تب شیر و ریزش پشم را فرا می بخشد.
جیره نویسی دام سبک مانند گوسفند و بز باید طوری باشد که به اندازه باشد نه خیلی کم باشد که باعث بروز بیماری شود و نه اینکه به مقدار زیاد باشد که باعث مسمومیت دام شود و مشکلاتی چون سخت زایی شود .
بهترین تغذیه گوسفند و بز چیست؟
در پرورش بهترین نژاد بزهای شیری در ایران تغذیه بسیار مهم است؛ از گذشته تا اکنون در خوراک و جیره نویسی دام سبک چون گوسفند و بز مواد علوفه ای و خشکبی وجود داشته است که البته به خاطر اینکه دامداری از نوع سنتی به صنعتی روی آورده است از این رو برای افزایش وزن گوسفند زنده و همچنین سرعت رشد بره های تازه بدنیا آمده در جیره غذایی دام های سبک نیاز به دادن پودر ماهی، مواد کنسانتره ای، تفاله، کنجاله ها .
وجود دارد که همه اینها می تواند به شما کمک کند که در دوره پرواربندی با سرعت رشد وزن دام و همچنین در طول یکسال به روش داشتی با افزایش تولید مثل گوسفند و بز مواجه شوید که همین منجر به فروش بره شیری و بزغاله شیری می شود که می تواند برای دامدار سود خوبی به همراه داشته باشد .
نکات مهمی که در جیره نویسی دام سبک (گوسفند و بز) باید رعایت کنید
1- جیره غذایی باید طبق جدول حاوی انواع مواد مغذی، ویتامین، انرژی و پروتئین باشد تا بتواند احتیاجات بدن گوسفند و بز را فراهم کند .
2- جیره غذایی از لحاظ انواع مواد مغذی، ویتامین، انرژی و پروتئین باید به مقدار لازم باشد تا باعث کاهش هزینه شود و همچنین کاملا خوش خوراک باشد تا هضم آنرا برای گوسفند و بز راحت تر کند .
3- با توجه به اینکه گوسفند و بز نشخوار هستند باید تنها میزان 3 الی 4 درصد وزن دام مواد خشبی در نظر گرفته شود .
4- با وجود اینکه قیمت علوفه در ایران زیاد است و بیشتر برای گاوهای شیری استفاده می شود باید حداقل میزان علوفه برای تغذیه گوسفند و بز در نظر گرفته شود .
5- غلات و دانه های پودر شده نباید خیلی ریز باشند چون باعث افزایش اسیدیته شکمبه می شوند .
6- میش های پیر و دندان شکسته باید از گله حذف شوند چون به خوبی نمی توانند نشخوار کنند .
7- مواد خوراکی باید عاری از هر گونه آلودگی و کپک باشند چرا که امکان سقط جنین در گوسفند و بز را افزایش می دهد .
8- حداقل میزان 3.5 تا 4 درصد وزن دام باید مواد خشک مصرف شود .
9- در کنار مصرف مواد خشک حتما بای آب تمیز و عاری از آلودگی مصرف شود به طوری که به ازای هر کیلوگرم ماده خشک توسط دام دو تا سه لیتر آب مصر ف شود. البته باید برای بز و گوسفند شیرده این مقدار به شش لیتر برسد تا باعث مشکلی در کمبود تولید شیر گوسفند و بز نباشد .
10- از تغییر ناگهانی جیره غذایی اجتناب کنید و در صورتی که بیشتر ماده جیره غذایی علوفه است باید کنسانتره را به میزان تدریجی به خوراک دام اضافه کنید .
11- در صورتی که در جیره غذایی نزدیک 80 درصد کنسانتره و مواد خوراکی دیگر است برای بهبود کار می توانید ابتدا علوفه را به گوسفند و بز بدهید و سپس به تدریج کنسانتره را به خورد آنها دهید .
12- جیره غذایی دام بسته به موقعیت آن یعنی مثلا جیره غذایی قوچ با میش آبستن در دو ماه آخر متفاوت است و باید به این نکات ریز توجه کنید .
13- آخورها و آبشخور باید به اندازه و استاندارد باشد و طوری در ساختمان و آغل قرار داشته باشد که تمامی دام ها به یک اندازه تغذیه کنند و همچنین مواد خوراکی به بیرون پرت نشود که با مدفوع دام مخلوط شود و باعث بروز بیماری شود .
14- باید در مورد هر نوع ماده غذایی که به دام می دهیدد اطلاعات کافی داشته باشید .
علاوه بر نکات بالا حتما بهتر است جیره نویسی گوسفند و بز توسط کارشناسان متخصص در زمینه تغذیه دام نوشته شود تا با توجه به شرایط و موقعیت دام جیره هر بخش نوشته شود و مشکلی از لحاظ بیماری به دلیل کمبود مواد خوراکی و مسمومیت به دلیل افزایش مصرف خوراک وجود نداشته باشد .
دیدگاهتان را بنویسید