آموزش پرورش غاز

آموزش جامع و تخصصی پرورش غاز توسط متخصصان حرفه ای

راشا افق با آموزش بهترین تکنیک های پرورش غاز به شما در جهت ایجاد کسب و کار پرسود کمک می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مزایای پرورش غاز به سایت مراجعه کنید.

پرورش غاز میتواند منبع درآمد خوبی برایتان باشد؛ سود پرورش قرقاول و سود پرورش غاز علت محبوبیت پرورش این دو پرنده در ایران می باشد. شما میتوانید با پرورش غاز کسب و کاری مناسب برای خود به وجود آورده و از این راه به پول برسید .

تولید گوشت طیور به عنوان گوشت سفید، به دلایل تغذیه ای، بهداشتی و اقتصادی، از اهمیت بیش تری برخوردار است. کمبود منابع تولید و ریسک پذیری بالا، لزوم استفاده از شیوه های جدید پرورش و تولید محصول رقابتی را دوچندان کرده است. پرورش غاز به خاطر ویژگی های فیزیولوژیکی و رفتاری، بسیار آسان تر و به صرفه تر از سایر طیور است.

البته به دلیل های گوناگون تولید صنعتی در کشورمان دیده نمی شود. از جمله ی این دلیل ها می توان به فرهنگ مصرف مردم، ترس سرمایه گذاران برای ورود به این بخش، نبود سیاست های تشویقی و برنامه ی مدون از سوی مسئولان کشاورزی و نبود پشتوانه های لازم مانند اتحادیه اشاره کرد.

البته پرورش غاز به صورت سنتی در روستاهای ایران رواج دارد و به صورت نیمه صنعتی هم بسیار ناچیز است. این در حالی است که انواع پرورش غاز سال هاست که در روسیه، اروپای شرقی و شرق آسیا رواج دارد و در این صنعت بسیار پیشرفت کرده اند .

گوشت غاز برای تامین گوشت مصرفی انسان اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین از تخم این پرنده و جگر غاز برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده شده و جنبه صادراتی دارد. کود غاز نیز میتواند برای خوراک ماهی‌ها و همچنین کود زمین‌های زراعی استفاده شود .

 ویژگی های منحصر به فرد غاز 

غازها متعلق به راسته ی غاز سانان، خانواده ی آناتید، زیرخانواده ی آنسرین و دسته ی غاز ها هستند. پرندگانی خون گرمند و توانایی پرواز دارند و شنوایی و بینایی شان تکامل یافته است. راسته ی غاز سانان منقار پهنی دارند که دارای حفره های فراوان حسی است. همچنین دارای پرده بین انگشتان پا هستند. جوجه هایشان هم پس از بیرون آمدن از تخم توانایی شنا کردن در آب را دارند و نسبت به سایر ماکیان بسیار سریعتر رشد میکنند، غازها خیلی کم مریض می شوند و میزان تلفاتش نسبت به سایر دام و طیور پایین تر است .

دمای بدن غاز ها بین 40 تا 60 درجه و از پستانداران بیشتر است .

غاز چه ویژگی های فیزیولوژیکی دارد؟ 

غازها توانایی زیادی در سازش با شرایط محیطی جدید برای زندگی دارند. توانایی تحمل سرمای تا ۱۰- درجه ی سانتیگراد و گرمای زیاد را دارند؛ ولی جوجه غازها بسیار به سرما حساس هستند. غازها نسبت به بیماری ها بسیار مقاوم هستند و توانایی استفاده از علوفه ی خشبی، پرورش و نگهداری از آن ها را بسیار مقرون به صرفه تر از سایر ماکیان کرده است .

ویژگی های رفتاری غاز 

غازها زیرک ترین پرنده های اهلی هستند و حافظه ای بسیار قوی دارند و هرگز به کانی بالیسم دچار نمی شوند، صاحبشان و اهالی خانه را میشناسند و درصورت حضور غریبه یا خطر، سر و صدا میکنند و در ضمن پرندگانی آبدوست هستند .

تفاوت تخم غاز و تخم مرغ چیست؟

تخم غاز ۱٫۸ برابر درشت تر از تخم مرغ است و پوسته ی آن ۱٫۵ برابر ضخیم تر از پوسته ی تخم مرغ است. تعداد روزنه های پوسته ی تخم غاز در واحد سطح نسبت به تخم مرغ کم تر است. زرده ی تخم غاز کم آب تر و چرب تر از تخم مرغ است. درصد سفیده ی تخم غاز ۵۲٫۵، زرده ۳۵٫۱ و پوسته ۱۲٫۴ است .

گوشت غاز چه خواصی دارد؟

گوشت غاز غنی از پروتئین است. محتوای چربی گوشت بسته به نژاد پرنده ، روشی که مدیریت می شوند و غذایی که میخورند متغیر است. محتوای چربی بعد از پخته شدن هم تا حد زیادی به روش پخت بستگی دارد. گوشت غاز بدون پوست، چربی بالایی ندارد.

در سال های اخیر بدلیل تبلیغات تلویزیونی برای استفاده چربی ایده آل هنگام سرخ کردن سیب زمینی ها، چربی غاز هم تقاضای بالایی داشته است. یک ضرب المثل ترکیه ای میگوید: گوشت غاز نخورده ای که بفهمی چه لذتی دارد! گوشت غاز از دیرباز، جزو غذاهای اعیانی و بسیار با کیفیت بوده و هست .

معرفی بهترین نژاد های اهلی پرورش  غاز :

دو نژاد امبدن و تولوز از نژاد های گوشتی هستند و میزان تخمگذاری آن ها هم کم است. وزن نژاد نر بالغ در این دو نژاد به ترتیب ۹ و ۱۲ کیلوگرم و ماده های آن به ۸ و ۹ کیلوگرم می رسند.

 نژاد لاندز هم برای تولید گوشت و کبد چرب استفاده می شود .
نژاد سفید ایتالیایی، تخمگذار است و درصد جوجه درآوری زیادی دارد و به عنوان پایه ی مادری استفاده می شود. تخمگذاری آن ۶۰ تا ۷۰ عدد با میانگین وزن ۱۶۰ تا۱۸۰ گرم است .

نژاد چینی هم دارای ۲ سویه ی سفید و قهوه ای است و به علت داشتن جثه ی کوچک و سرعت رشد کم، تخم گذاری خوبی دارد. در یک دوره ی پنج ماهه، ۵۰ تا ۶۰ تخم با وزن ۱۲۰ گرم تولید می کند .
نژاد هویان هم سبک است و تخمگذار ی بالایی دارد. غاز مادر آن در ۲۴۰ روزگی بالغ شده و ۹۰ تا ۲۱۰ تخم با وزن ۱۲۰ تا ۲۱۰ گرم می گذارد .

نژاد کوبان هم تخمگذاری زیاد و به تعداد ۶۰ عدد با میانگین ۱۵۰ گرم دارد و در لاین مادری قرار می گیرد .

نژاد غاز اوکراینی از نژادهای تخمی و گوشتی بومی ایران،  بازدهی بهتری دارد. غازهای اوکراینی یکی از بهترین نژادهای غازها هستند که نوکشان سیاه است و تا حدی به قرمزی می زند .غازهای اوکراینی تزئینی هستند و زیاد تخم می گذارند که به لحاظ جوجه کشی خیلی مفید هستند.

ما نکته اصلی این است که جوجه کشی این غازها کار سختی است و نیاز به تخصص ویژه ای دارد. اگر کسی بتواند مرحله جوجه کشی را به درستی انجام بدهد، مسلما در کارش موفق خواهد بود و خیلی زود به سوددهی می رسد .

روش های درآمد زایی از طریق پرورش غاز 

ونیمچه ی گوشتی: پرواربندی در سالن های بسته به مدت ۶۰ تا ۶۵ روز تا رسیدن به وزن حدود ۴ کیلو گرم

غاز مزرعه: پرورش در طول دو هفته در مزرعه با جیره ی آغازین و سپس فرستادن به مرتع و چرا کردن و ارسال به بازار در ۱۸ هفتگی

پرورش نژاد های تخم گذار برای تولید تخم خوراکی

پرورش دو منظوره برای تولید گوشت و تخم که بیش تر به صورت سنتی انجام می شود

رورش غاز مادر برای تهیه تخم نطفه دار
تغذیه ی اجباری غاز برای تولید کبد چرب (جگر حجیم): غازها را بعد از ۱۲ هفتگی برای افزایش ذخیره ی چربی در جگر با جیره های پر انرژی مانند: روغن های حیوانی و ذرت پخته شده ، به مدت یک تا دو ماه تغذیه ی اجباری می کنند . با این روش جگر غاز ها از وزن طبیعی ۱۵۰ گرم به ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم می رسد .

بهترین روش های پرورش غاز 

پرورش به صورت سالن و مرتع
پرورش به صورت سیستم باز

پرورش در شالیزار مناسب منطقه ی شمال ایران و سایر شالی کاری های کشور
رورش توأم غاز و ماهی در استخر های پرورش ماهی مناسب حاشیه ی رودخانه های کشور

در هر نوع از پرورش غاز ، مرحله ی ابتدایی پرورش دشوارترین است که تا سه هفتگی طول می کشد. در این مرحله جوجه ها به شدت به سرما حساسند. برای سه روز اول دمای سالن ۳۴ تا ۳۶ درجه ی سانتی گراد و در پایان هفته دما به ۳۲ درجه می رسد. در پایان هفته ی دوم دما به ۲۴ درجه کاهش می یابد .

در سالن بسته نیاز به تهویه وجود دارد ولی در روش های باز در این نوع هزینه هم صرفه جویی می شود .

محل نگهداری و پرورش غازهای اهلی چگونه است؟

برای موفقیت در پرورش پرندگان باید از زمان و مکان مناسب پرورش آن‌ها اطلاعات کافی داشته باشید؛ برای مثال آشنایی با بهترین فصل برای پرورش بوقلمون تاثیر فوق العاده ای در کسب درآمد از پرورش این پرنده دارد.

برای نگهداری غازها به جایگاه‌های حرفه ای و سرمایه‌گذاری زیاد نیاز نیست، کافی است که محلی سرپوشیده برای آنها درنظر گرفت تا غازها از هوای گرم و نور مستقیم خورشید در تابستان، برف و باران در زمستان در امان باشند.

اما جوجه غازها احتیاج به جایگاه و مراقبت‌های خاص دارند، البته نه به‌اندازه جوجه مرغ و جوجه بوقلمون، جوجه غاز از این نظر از جوجه اردک نیز سرسخت‌تر است. سطح مورد استفاده برای جوجه غاز بیشتر از اردک است.

بدین نحو که برای هر جوجه غاز در هفته اول زندگی ۰۸/۰ متر مربع و در هفته دوم 15/0 مترمربع سطح در نظر گرفته می‌شود و تا زمان رفتن به گردشگاه و چراگاه کمی هم بر اندازه سطح مزبور افزوده می‌شود .

خوراک و تغذیه ی مناسب غاز 

مهمترین ویژگی تغذیه غاز در آموزش پرورش غاز این است که این پرندگان برخلاف مرغ خانگی توانایی استفاده از جیره‌هایی با الیاف خام بالا را دارند و همچنین می‌توانند از مواد خوراکی موجود در آب نیز به عنوان خوراک استفاده کنند. این ویژگی باعث شده است تغذیه این حیوان ساده‌تر و اقتصادی‌تر از دیگر ماکیان باشد که مهمترین دلیل استقبال و مزیت پرورش غاز خانگی است .

در مرحله ی آغازین پرورش پرندگان آبدوست، جیره ی پیش دان بصورت کرامبل یا پلت ریز توصیه می شود :
این جیره ها ۱۶ تا ۱۸ درصد پروتئین خام و ۲۶۰۰ تا ۲۹۰۰ کیلو کالری انرژی متابولیسمی در هر کیلو گرم دارند .
جیره ی پیش دان جوجه غاز ها برای سه هفته ی اول پرورش ۲٫۵ تا ۲٫۷ کیلوگرم است و مقدار آب ۷ تا ۸ لیتر می باشد .

بعد از ۲۱ روز، مصرف کنسانتره ی آنان را تا ۲۵ درصد کاهش داده و برایشان علوفه فراهم می کنند .
اگر برای چرا به مرتع برده شوند، باید دان اصلی را پس از بازگشت از چرا به آن ها داد؛ چون با استراحت شبانه غذا بهتر هضم و جذب می شود. وزن آن ها در یک ماهگی به ۵/۱ کیلوگرم می رسد .

جیره ی استاندارد مرکز تحقیقات طیور روسیه برای جوجه غازهای گوشتی 

حاوی ۱۸ تا ۲۰ درصد پروتئین خام و ۲۸۰۰ تا ۳۰۵۰ کیلوکالری در کیلوگرم انرژی متابولیسمی می باشد .
نسبت انرژی به پروتئین ۱۵۰ تا ۱۵۵ و ضریب تبدیل جیره ۲٫۹ تا ۳ باشد. یعنی جوجه غاز در ۶۰ روز به وزن زنده ی ۴٫۳ تا ۴٫۶ کیلوگرم برسد .

پرورش دهندگان حرفه ای تا ۲۰ روزگی از این جیره ها استفاده می کنند و از ۲۱ روزگی به بعد جوجه ها را به چرا می برند تا هزینه ها کاهش یابند. با این روش ۲۵ درصد افت وزن زنده نسبت به پرورش در سالن بسته راداریم ، اما باز هم اقتصادی تر است .

تغذیه ی غاز تخمگذار چه اهمیتی دارد؟

برای غازهای تخمگذار، مقدار محدودیت غذایی برای جلوگیری از مصرف بیش از حد خوراک بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم خوراک برای هر پرنده در روز است. چریدن در مراتع مرغوب برای گله های مادر تا سن ۶ هفتگی قبل از تولید ضروری است. در فصل تولید با جیره ی ۱۶ درصد پروتئین تغذیه می شوند و در اوج تولید می توان ۲۰۰ گرم کنسانتره به غاز داد .

تخم‌گذاری در غازهای تخمگذار چگونه است؟

تخم‌گذاری غازها اول پاییز شروع می‌شود. بهتر است جمع‌آوری تخم‌های جوجه کشی در سال سوم انجام شود. غازهای ماده را می‌توان ۸ تا ۱۰ سال و غازهای نر را ۶ تا ۷ سال نگهداری کرد. در بیشتر نژادها تعداد تخم‌های تولید شده در سال، بیشتر از ۵۰ تا ۱۰۰ عدد نیست .

برای هر ۵ تا ۶ غاز یک لانه تخم‌گذاری کافی است. لانه تخم‌گذاری ممکن است انفرادی یا دسته جمعی باشد .
تخم غاز را باید روزانه جمع‌آوری کرد و آن را در جای سرد قرار داد .
در نژادهای تولوز و مصری تعداد تخم، کمی بیشتر از نژادهای دیگر است .

نحوه درست جوجه کشی غاز

سعی کنید برای خرید دستگاه های جوجه کشی از مراکز معتبر برای خرید آنها اقدام کنید زیرا فرایند جوجه کشی غازها متمایز از دیگر روش های جوجه کشی دسته طیور می باشد، به همین دلیل برای جوجه کشی حتما از شرکتی که دستگاه جوجه کشی را خریداری کرده اید دستورالعمل و راهنمای جوجه کشی را دریافت کنید. دوره جوجه کشی غاز از پاییز شروع شده و تا اردیبهشت ادامه پیدا می کند .

نکته: طول مدت جوجه کشی غاز های اکراینی ۳۴ تا ۳۵ روز و غازهای معمولی ۳۰ روز می باشد .

خرید دستگاه جوجه کشی برای پرورش غاز 

به طور کلی غاز نسبت به سایر ماکیان مقاومت بهتری نسبت به بیماری ها دارد. ولی برای جوجه ریزی باید اقدامات بهداشتی به صورت کامل انجام شود .

چه بیماری هایی در پرورش غاز رایج است؟

برای پرورش غاز به صورت اصولی بهتراست از بیماری پرندگان و روش درمان آن ها اطلاعات کافی داشته باشید.

پرورش غیر هم سن
رطوبت بستر و محیط و در نتیجه آلودگی بیش تر
بروز بیماریهای انگلی در پرورش توأم با ماهی و استفاده از خوراک در محیط آزاد
با کنترل این موارد از بیش تر بیماری ها پیشگیری می شود .
بیماری های غاز شامل بیماری های عفونی ناشی از ویروس ها، باکتری ها، پروتوزوآها، قارچ ها و بیماری های انگلی است ..

چه عواملی باعث بیماری در غاز می شود؟

نیوکاسل شامل ۵ تیپ
آنتریت ویروسی با تلفات تا ۹۰ درصد
مایکوپلاسموز شامل مایکوپلاسما گالی سپتیکوم و مایکوپلاسما سینوویه
کولی باسیلوز توسط باکتری اشرشیاکولی با شدت زیاد
تورم کلوآک (چسبندگی مقعد) در شرایط آلوده و کوکسیدیوز توسط تک یاخته ی ایمریا
اسهال خونی در جوجه های ۳ تا ۱۲ هفته

روش درمان بیماری های عفونی در این بحث نمی گنجد. ولی استفاده از واکسن های رایج در پیشگیری از بیماری های ویروسی و رعایت بهداشت ضروری است .

جوجه غاز ها در بدو تولد تا ۳ روز نیازی به تغذیه ندارند و از زرده جذب شده تغذیه می نمایند و باید تا ۳روز آب و شکر به همراه مولتی الکترولیت به نسبت مشخص بدهید تا بدن جوجه ها مقاومت و تبادل کافی را داشته باشد.

بعد از این مرحله تغذیه را شروع کنید و بهتر است تا ۱۰ روز اول از پلیت تغذیه شوند. حتما به یاد داشته باشید دمای کف سالن در هفته اول ۳۰ -۳۵ درجه سانتی گراد باشد تا از تلفات احتمالی و استرس سرمایی جلوگیری و پیشگیری نمایید .

علت محبوبیت پرورش غاز چیست؟

سرعت رشد بالای پرنده
(جوجه غاز در بدو تولد ۴۰ گرم وزن دارد که در طی مدت ۶۰ روز به وزن ۲۵۰۰ گرم میرسد. یعنی وزن آن ۶۰ برابر می‌شود) .

تولید بالا
به طور متوسط هر غاز تخمگذار طی یک سال، حدود ۲۸۰ تخم تولید میکند که وزن هریک حدود ۶۰ گرم است، ارزش غذایی زیادی دارد، ضمن اینکه از قیمت بالا و جنبه صادراتی گسترده برخوردار است .

برگشت سریع سرمایه
در پرورش غاز خانگی گوشتی، طی حدود دو ماه سرمایه اولیه برمی‌گردد که نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها به ویژه در حوزه کشاورزی و دام، برگشت سرمایه سریعتر و مطمئن‌تر است .

سهولت تغذیه
غاز به علت ضعیف بودن قدرت چشایی و بویایی تقریبا انواع سبزیجات را به عنوان غذا مصرف می‌کند و حتی میتوان از علوفه برای تغذیه این پرنده استفاده کرد .

نگهداری آسان پرورش غاز
پرورش غاز خانگی را میتوان به تعداد زیاد و در محیط محدود به راحتی انجام داد. جالب است بدانید نگهداری از غاز به علت نداشتن بیماری خاص، حساسیت پایین و مقاومت زیاد پرنده، از مرغ خانگی نیز راحتتر است .

خواص گوشت غاز
مصرف گوشت غاز برای بیمارانی که دوران نقاهت را می‌گذرانند بسیار مفید است. حفظ سلامت قلب و کاهش کلسترول خون از جمله خواص گوشت غاز است. همچنین گوشت غاز حاوی پروتئین بالا، چربی کم و کلسترول پایین است. این گوشت نه تنها حاوی چربی کم و با کیفیت خوب است، بلکه حاوی اسید‌ها چرب غیر اشباع به خصوص لینولنیک اسید می‌باشد که برای سلامتی مفید هستند .

مهمترین مزایای اقتصادی آموزش پرورش غاز خانگی در کشور 

سن بلوغ کامل غاز ها دو سالگی می باشد .
این که می گوییم دو سالگی به خاطر این است که غاز ها بعد از یک سالگی شروع به تولید تخم می کنند .
ولیکن از نظر نطفه داری و کیفیت جوجه تولیدی خوب نیست . بنا بر این تخم های تولیدی از ابتدای سال سوم مناسب ترین تخم ها برای جوجه کشی غاز می باشد .

برای داشتن یک گله غاز مولد با درصد نطفه داری بالای تخم غاز های تولید شده لازم است تا حداقل هر ۲ غاز ماده یک نر داشته باشند . البته این مقدار می تواند در ازای هر ماده یک نر هم باشد . ولیکن از نظر اقتصادی به صرفه نیست .

منظور از گله مولد در پرورش غاز چیست؟

برای آموزش پرورش غاز و نگهداری غازها احتیاج به جایگاه‌های مفصل و سرمایه‌گذاری زیاد نیست، کافی است که جایگاه سرپوشیده و مسقفی برای آنها درنظر گرفت تا آنها را از هوای گرم و اشعه آفتاب در تابستان، برف و باران در زمستان محفوظ دارد.

اما جوجه غازها نیز احتیاج به جایگاه و مراقبت‌های خاص دارند، البته نه به‌اندازه جوجه مرغ و جوجه بوقلمون و حتی جوجه غاز از این نظر از جوجه اردک نیز سرسخت‌تر است. سطح مورد استفاده برای جوجه غاز بیشتر از اردک است.

بدین نحو که برای هر جوجه غاز در هفته نخست زندگی ۰۸/۰ متر مربع و در هفته دوم ۰/۱۵ مترمربع سطح در نظر گرفته می‌شود و تا زمان رفتن به گردشگاه و چراگاه کمی هم بر اندازه سطح مزبور افزوده می‌شود .

غازهای اهلی در چه محلی رشد می کنند؟

برای راه اندازی یک سالن آموزش پرورش غاز ( کارخانه جوجه غاز ) در حالت کلی نیاز به یک محیط سوله مانند به متراژ حداقل 300 تا 400 متری باشد.یک سالن پرورش غاز متفاوت است از یک محیط جوجه کشی یا انبار تخم نطفه دار ، یعنی بایست برای هر یک از این موارد محیط های جداگانه ای تعریف شود.

در یک سالن پرورش غاز استاندارد بایست فاصله ای در حدود حداقل 500 متر بین محیط جوجه کشی غاز و قرار گیری دستگاه های جوجه کشی و محیط پرورش غاز ( سالن غاز ) وجود داشته باشد .

در سالن پرورش غاز برای آنکه مولد های خوبی داشته باشیم نیاز به نورگیری های مناسب ، سیستم دانخوری و آبخوری بهینه می باشد.همچنین در چنین محیط های وجود استخر های مناسب شنا به شدت نیاز می باشد ، معمولا این استخرها با عمقی درحدود 30 تا 50 سانتی متر ساخته میشوند.

یک نکته مهم در آموزش پرورش غاز و ساخت استخرهای شنای غاز محل آنها می باشد ، بایست محل استخر به گونه ای انتخاب شود که مانعی برای غاز ها نباشد ، برای نمونه غازهای جوان در سن بلوغ احساس پرواز خواهند داشت و اگر استخر و وسط سالن ساخته شود یک مانع برای حرکت غاز ها و دویدن آنها خواهد شد .

نکته بعدی آموزش پرورش غاز ، فراهم کردن یک بستر مناسب برای پرنده می باشد که معمولا از کاه برای انکار استفاده میشود.یک انتخاب ویژه برای افرادی که علاقه مند راه اندازی سالن پرورش غاز می باشند ، استفاده از پوسته برنج در کف سالن می باشد.

در مناطق شمالی کشور میشود بعد از برداشت برنج از پوسته آن برای ضد عفونی و ایجاد هوای بهتر در سالن پرورش غاز استفاده نمود.اگر تا به حال به سالن های پرورش طیور ( مرغ ، بلدرچین ، غاز ، اردک و … ) رفته باشید حتما بوی زننده ای به مشام شما خورده است ، با استفاده از ترکیب پوسته برنج و خاک اره می توان علاوه بر ضد عفونی سالن ، این بوی بد را هم تا مقدار زیادی کاهش داد .

معمولا در سالن های پرورش غاز از فن تهویه ، جت هیتر و سایر تجهیزات مخصوص سالن استفاده میشود  .